Decentralized Autonomous Organization (DAO) Là Gì? Liệu DAO Có Trở Thành Xu Hướng Đầu Tư Trong Năm 2022

bengbenggaming 13/01/2022 │ 09:39 Dành cho người mới

Trong cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ blockchain và những ứng dụng của nó đã và đang thay đổi hệ thống tài chính của chúng ta. Tuy nhiên, các tính chất của blockchain như phi tập trung và bất biến,.. không chỉ hữu ích trong các ứng dụng về tiền tệ như Bitcoin, … mà còn trong nhiều lĩnh vực khác trong đó có quản trị.
Công nghệ blockchain có thể cho phép vận hành một dạng tổ chức hoàn toàn mới, nơi mà mọi hoạt động được chạy hoàn toàn tự động mà không cần đến một bên điều hành trung tâm nào. Bài viết này sẽ cho các bạn một cái nhìn tổng quát về các tổ chức này.
Trong bài viết trước, Bengbenggaming đã chia sẻ cho anh em tầm nhìn về DAO trong vài năm tiếp theo.
Link bài viết: DAO Sẽ Là Tương Lai Của Cộng Đồng Mạng Trong 5 Năm Nữa?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiết hơn về Decentralized Autonomous Organization (DAO).

DAO Là Gì?

DAO (Decentralized Autonomous Organization) là tổ chức tự trị phi tập trung. Khác với các tổ chức truyền thống (như Facebook, Google,…), bằng cách ứng dụng các bộ quy tắc được mã hóa bằng code, chúng có thể hoạt động một cách độc lập mà không cần sự can thiệp của con người.
Hiện nay, DAO được áp dụng trong khá nhiều lĩnh vực trong đó có thể kể đến các blockchain hay giao thức DeFi áp dụng quản trị on-chain, nhằm mục đích giúp người dùng có thể tham gia biểu quyết, xem xét các đề xuất và hiểu rõ được các hoạt động một cách dễ dàng, minh bạch.

Thực Trạng Hiện Tại Của DAO

DAO có xu hướng phát triển cùng blockchain với tính decentralized, tuy nhiên, chúng ngày càng nhận được nhiều sự chú ý mà nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố như:
Các tổ chức tài chính truyền thống và chính phủ các nước có nhiều biện pháp kiểm soát người dùng. Các ông lớn trong nhiều lĩnh vực có quá nhiều quyền lực và đang có những hành động lạm dụng sức mạnh của mình. Điều này là tác nhân thôi thúc người dùng vượt ra khỏi những hạn chế và lấy lại những quyền lợi thuộc về mình.
Từ DeFi cho đến NFT và các lĩnh vực như âm nhạc, giải trí,.. Crypto đang thu hút một lượng giá trị có tốc độ tăng trưởng nhanh. Để tiếp cận miếng bánh này dễ dàng hơn, việc tạo ra các DAO với sự tham gia của nhiều bên sẽ giúp bổ trợ lẫn nhau, từ nguồn vốn, kinh nghiệm, quan hệ và nhiều yếu tố khác.
Ví dụ ta có thể kể đến các Ventures DAO như DAO Maker, Yield Guild Game, Astra Guild Ventures,… khi các thành viên tập trung lại với nhau để tạo ra các quỹ và đầu tư vào các dự án Crypto.

Cơ Chế Hoạt Động Của DAO

Các quy tắc và giao dịch tài chính của DAO được ghi lại trên một blockchain và hoàn toàn loại bỏ sự hiện diện của bên thứ ba trong một giao dịch tài chính. Đồng thời, DAO cũng đơn giản hóa các giao dịch đó thông qua các hợp đồng thông minh.
Trong đó, hợp đồng thông minh đại diện cho các quy tắc và lưu trữ dữ liệu của một tổ chức. Nếu ai đó chỉnh sửa sẽ ngay lập tức bị phát hiện bởi vì các DAO đều mang minh bạch và công khai. Bạn có thể hiểu rằng DAO hoạt động giống như một công ty nhưng theo kiểu phi tập trung và không có tính phân cấp.
DAO hoạt động theo 2 loại hình chính, bao gồm: Token-based DAO và Share-based DAO.
Token-based DAO
Tên gọi Token-based cũng đủ chứng tỏ Token giữ vai trò cốt lõi đối với loại hình hoạt động này. Cụ thể, đối với các blockchain như Bitcoin hay Ethereum,… những miner chắc chắn phải bảo mật mạng lưới và họ sẽ nhận được token làm phần thưởng. Trong khi đó, các giao thức như Uniswap, SushiSwap, Marker DAO,… thì những người nắm giữ token sẽ có quyền biểu quyết cho bất kỳ những thay đổi, quyết định trong giao thức đó
Hiện nay, Token-based DAO đang là loại hình phổ biến nhất đối với ngành công nghiệp tiền điện tử.

Share-based DAO
Khác với mô hình Token-based, mô hình Share-based được cấp phép nhiều hơn. Các thành viên muốn tham gia cần phải gửi đề xuất tham gia DAO. Đề xuất đi kèm với một “cống phẩm” dưới dạng token hoặc một số tác vụ nào đó cần xử lý.
Người tham gia thể hiện quyền biểu quyết trực tiếp của họ bằng hình thức chia sẻ. Họ có thể thoát bất kỳ lúc nào với một tỷ lệ tương xứng trong quỹ.
MolochDAO – một giao thức chịu trách nhiệm cấp vốn cho các dự án trên Ethereum – là một ví dụ về Share-based DAO.
Đối với Share-based DAO, bạn không thể mua token quản trị trên sàn để có quyền truy cập vào DAO. Để tham gia, bạn cần có kỹ năng chuyên môn và vốn cần thiết để có thể giúp hỗ trợ các dự án tiềm năng.

Một Số Ví Dụ Về DAO

Đầu tư
Khi nhiều DAO protocol ra mắt các token thì ngay sau đó cộng đồng sẽ đi đến quyết định đầu tư vào token đó. Nói một cách dễ hiểu hơn thì loại hình DAO đầu tư sẽ cho phép những người tham gia đầu tư vào dự án ngay từ ban đầu.
Có thể nhắc đến một số cái tên nổi bật như: BitDAO, FlamingoDAO, Duck DAO,…
Thu hút nhân sự làm việc cho dự án
Khi các dự án phát triển thì tất nhiên họ cần phải có nhân sự, người phát triển dự án đó, chúng ta có thể gọi là Service DAO. Bạn có thể hình dung đây là nơi thu hút các nhân lực làm việc cho dự án.
Tất nhiên, các công việc và hoạt động sẽ được quản lý bằng code và các hợp đồng thông minh. Một số ví dụ điển hình của DAO này có thể kể đến như: PartyDAO, DeepDAO, Yield Guide Games (YGG),…
Các khoản tài trợ
Cộng động tham gia góp quỹ vốn và mọi người sử dụng DAO để biểu quyết việc sử dụng quỹ vốn nói trên chia đều cho những người tham gia như thế nào. Điều đặc biệt của loại hình này đó chính là không có động cơ lợi nhuận mà thay vào đó là hoạt động theo lợi ích chung của cộng đồng.
Một trong những DAO tài trợ đình đám nhất hiện nay có thể kể đến: Uniswap Grants, Compound Grants, AAVE Grants,…

Ưu Điểm Và Nhược Điểm Của DAO

Ưu Điểm
Những ưu điểm mà DAO mang lại ngày càng được thể hiện rõ: DAO giúp những người tham gia tìm lại những “quyền” mà họ không được chạm tới từ bấy lâu nay.

Các kế hoạch của một tổ chức, thứ thông thường chỉ được biết và quyết định bởi các nhân vật đứng đầu, thì giờ đây mọi thành viên đều có thể biết và biểu quyết, kết quả sẽ được thực hiện theo mong muốn của số đông.
Các thành viên trong tổ chức không đặt nặng việc quen biết và tin tưởng lẫn nhau, vì mọi hành động bây giờ đều sẽ được ghi lại on-chain, mở ra nhiều tiềm năng mới cho việc hợp tác.
Áp dụng game theory, người tham gia nắm giữ một phần của DAO, do đó họ sẽ lựa chọn những đề xuất giúp phát triển DAO, những đề xuất được đưa ra cũng phải được cân nhắc để tạo ra lợi ích cho số đông.
Và nhiều ưu điểm nữa đang chờ được khai phá.

Nhược Điểm
Những hạn chế chung của DAO hiện tại:

Tính bảo mật: Vấn đề về smart contract, một khi DAOs đã được deployed (triển khai) thì rất khó thể thay đổi, các hoạt động phải diễn ra như đúng những gì quy định ở smart contract. Ngoài ra bảo mật của smart contract cũng là 1 vấn đề quan trọng điển hình là vụ The DAO hack.
Tính pháp lý: Khung pháp lý dành cho DAO thật sự chưa rõ ràng. Nếu DAO không có tính thuyết phục về pháp lý sẽ tạo ra 01 rào cản lớn đối với việc áp dụng DAO bởi người tham gia sẽ phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý.
Quyết định tệ hại: DAOs cho phép thành viên biểu quyết 1 cách dân chủ. Nhiều quyết định mang tính phức tạp và học thuật nhưng nhiều người biểu quyết có thể không hiểu, hoặc không biết họ đang biểu quyết vấn đề gì. Điều này có thể dẫn tới những quyết định tệ hại bởi đa số mọi người không có kiến thức về các quyết định liên quan.
Thường bị trì hoãn: Ngoài ra trong những trường hợp khẩn cấp, việc phải có thời gian chờ để được bỏ phiếu thông qua có thể sẽ tạo hệ quả xấu cho DAO. Ví dụ trong trường hợp của Maker khi thị trường sập hồi tháng 3/2020, nếu lúc đó còn đợi để vote xong mới triển khai các biện pháp thì thiệt hại về tài sản sẽ là rất lớn.
Privacy: Mọi thứ đều minh bạch on-chain cũng không hoàn toàn là một điều tốt, việc các đề xuất phải được đưa on-chain để biểu quyết rồi mới được thực hiện đồng nghĩa với việc kế hoạch phát triển được công khai hoàn toàn và đối thủ cạnh tranh có thể biết được hướng đi tương lai của dự án.
Centralized entity: Một thực thể, tổ chức có sức mạnh voting cao hơn các thành viên khác. Tạo nên cảm giác centralized ngay trong việc voting của protocol.

DAO Đang Được Áp Dụng Như Thế Nào?

Tính đến thời điểm hiện tại, DAO đang được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: đầu tư, từ thiện, gây quỹ, vay hoặc mua NFT và tất cả đều không qua trung gian. Chẳng hạn như một DAO có thể nhận các khoản đóng góp từ bất kỳ ai trên khắp thế giới và các thành viên có thể quyết định cách chi tiêu các khoản đóng góp.
Ví dụ: Ở thời điểm hiện tại, việc Jenny DAO mua lại NFT đầu tiên vào tháng 5 năm 2021, một ca khúc của nam DJ nổi tiếng thế giới Steve Aoki. Jenny DAO đóng vai trò như một tổ chức Metaverse cung cấp quyền sở hữu đối với NFT. Các thành viên sở hữu sẽ có thể giám sát việc mua NFT và các hợp đồng thông minh của giao thức Unicly kiểm soát vault.

Tiềm Năng To Lớn Của DAO

Hiện nay, sự phát triển của DAO được cho là gắn liền với blockchain và tính phi tập trung. Bên cạnh đó, trong bối cảnh các tổ chức truyền thống đang ghi nhận nhiều sự việc liên quan đến việc lạm dụng quyền hạn, thao túng tài sản gây thiệt hại lớn đối với cả doanh nghiệp thì mô hình DAO càng được nhiều người trên thế giới quan tâm hơn cả.
Ngoài ra, thị trường tiền điện tử đang ngày càng có những bước tiến lớn và tác động đáng kể đến đời sống, nguồn thu nhập của rất nhiều người dùng. Chưa kể đến việc thị trường này còn mở ra nhiều cơ hội để người dùng có thể dễ dàng tiếp cận và hưởng lợi, chẳng hạn như DeFi, NFT,… DAO xuất hiện và là nơi giúp cho người dùng trên toàn thế giới có thể trải nghiệm, cải thiện tài chính,…

Tổng Kết

DAO đang có một tốc độ phát triển rất nhanh và ngày càng nhận được nhiều sự chú ý, tuy nhiên sẽ còn nhiều việc phải làm để DAO hiện tại hoàn thiện hơn. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho anh em một phương hướng để có thể đi sâu tìm hiểu về DAO và từ đó tìm ra cơ hội cho bản thân.
Để cập nhật đầy đủ tin tức mới nhất và hot nhất về NFT Game, Anh em hãy follow đầy đủ các kênh Social của BengBengGaming nhé: